* Een Schitterend Gebrek - Arthur Japin

Een Schitterend Gebrek

Auteur: Arthur Japin

Uitgegeven: 2003

Pagina's: 239

Oorspronkelijke taal: Nederlands

Dit weblog is gemaakt door:

Eveline, Nina en Julide 

Vraag 1        Vind je “Een schitterend gebrek” een liefdesverhaal?

a         Geef een toelichting op je mening.

Ik vind dit niet een liefdesverhaal zoals ik die voor me zie. Lucia en Giacomo doen niet alles om weer bij elkaar te komen. Aan de andere kant gaat het verhaal wel over liefde, dit is wel het belangrijkste thema in het boek. Het gaat over Lucia die op zoek is naar liefde. Ze probeert zelfs een nette jongedame te worden zodat ze samen kan zijn met Giacomo. Als ze later de pokken heeft gehad en haar gezicht zit vol met littekens wilt ze niet meer samenzijn met Giacomo, omdat ze zijn toekomst niet wilt verpesten, zo veel houdt ze van hem. Aan het eind van het boek vind Lucia alsnog ware liefde bij Jamieson. Dit is waarom ik vind dat je dit boek wel een liefdesverhaal kunt noemen.

b         Het boek heeft een motto van Giacomo Casanova.

Noteer dit motto en leg minimaal twee verbindingen met de roman.

Motto: “Veel wat aanvankelijk alleen in de verbeelding bestaat, wordt werkelijkheid”
Deze tekst komt uit de teksten van Giacomo Casanova zelf.

Verbindingen:

1. Lucia denkt dat wanneer Giacomo haar weer zal zien, hij haar niet meer mooi vindt en haar niet meer zou willen. Als ze elkaar uiteindelijk weer zien, schrikt Giacomo en vertrekt hij. Wat dus in Lucia’s verbeelding waar was, werd werkelijkheid.
2. Toen Lucia en Giacomo jong waren, wilden ze later trouwen en een gezin stichten. Hoewel alles niet is gegaan hoe ze van plan waren, is Lucia uiteindelijk zwanger geworden van Giacomo, zoals helemaal in het begin het plan was.

Vraag 2        In hoofdstuk twee vertelt Lucia over haar jeugd in Italië.

a         Hoe ‘natuurlijk’ is de jeugd van Lucia in Paisano en hoe beïnvloedt dit haar denken en handelen?

In het begin heeft Lucia een hele natuurlijke jeugd gehad. Ze woonde met haar ouders op het landgoed van een gravin. Later werd het minder natuurlijk, ze moest werken en daarna moest ze zichzelf gaan veranderen in een nette jongedame voor Giacomo, terwijl dat eigenlijk niet was wie ze echt was.

Hierdoor heeft ze aangeleerd dat ze zich anders moet voordoen dan ze in werkelijkheid is, om goed genoeg te zijn voor een man. Aan het eind van het verhaal leert ze dat er ook een man is die van haar houd, ondanks haar gezicht vol littekens en haar afkomst.

b         Wat is het effect van de lessen van monsigneur Pompignac?

Als Giacomo weg moet naar Venetië beloven ze elkaar in het voorjaar weer te zien en dan te zullen trouwen. In tussentijd is de gravin vertrokken omdat er pokken heerst, de gravin vindt het belangrijk dat Lucia voor het huwelijk goed is voorbereid en Lucia krijgt net als haar dochter les van monsieur Pomignac. De lessen van monsieur Pompignac maken Lucia tot een echte nette jongedame.

c         Waarom noemt Pompignac haar Ma Galathée?

Pomignac, wil uit ruw marmer iets scheppen (lucia als model vrouw) Als Lucia de eerste pagina van Gil Blas** voor las noemt hij haar “Ma Galathee”.

Vraag 3        Kort na haar genezing van de pokken raakt Lucia voor het eerst in de spagaat tussen rede en gevoel.

a         Omschrijf die strijd.

Doordat Lucia haar huisonderwijzer, Monsieur Pomignac, verzorgd heeft weet ze van te voren wat er haar te wachten staat nu ze ook besmet is. Ze laat zich aan haar armen en benen aan bed vastbinden zodat ze niet de jeukende bulten open kan krabben. Haar voorbereidingen werken redelijk, alleen haar gezicht heeft het moeten ontgelden.

Als ze later in de spiegel kijkt ziet ze dat haar gezicht helemaal onder de littekens zit. Het stort haar in een hevige tweestrijd: moet ze wegvluchten van Pasiano om zo de carrière van haar geliefde te redden of moet ze wachten tot Giacomo terug komt en hem laten oordelen over haar uiterlijk?

Uiteindelijk kiest ze voor het eerste. Ze gaat er vandoor en laat haar moeder een verhaal ophangen dat ze er met één van de knechten vandoor is gegaan. Wat ze niet beseft is dat haar “verraad” Giacomo’s wereldbeeld verbitterd waardoor hij nooit meer lief zal hebben zoals hij van haar heeft gehouden.

b         Waarom wint de rede het van het gevoel?

De reden waarom de rede wint van het gevoel is omdat Lucia niet in de weg van de carrière van Giacomo wilt staan. Ze is ervan overtuigd dat als ze zouden trouwen dit elke kans op een loopbaan voor hem zou uitsluiten. Dit zou Giacomo ongelukkig maken en het zou Lucia kwellen hem te zien lijden. Ze denkt dat Giacomo’s ongeluk daarmee ook Lucia’s ongeluk zou betekenen. Door nu haar hart te volgen zou Lucia dus hen allebei voor altijd in het verderf storten.

Als ze tegen haar gevoel in zou gaan en Giacomo vrij zou laten, zou hij zijn dromen kunnen najagen en waarmaken. Lucia zou dan wel ongelukkig zijn maar ze zou troost kunnen vinden in de wetenschap dat Giacomo wel gelukkig is. In het eerste geval zouden er twee ongelukkige zijn, in het laatste geval slechts een. En dat is de reden waarom ze niet voor haar gevoel kiest.

Vraag 4        Giacomo en Lucia sluiten een weddenschap af met liefde als inzet.

a         Leg kort uit hoe die weddenschap in elkaar zit.

Lucia is een dure prostitué in Amsterdam. Haar klanten vinden haar erg aantrekkelijk en vooral mysterieus omdat ze zich hult in sluiers. Ze komt Giacomo opnieuw tegen. Hij noemt zichzelf Seingalt en is een echte vrouwenverslinder geworden.

Beiden gaan een weddenschap aan nadat Seingalt beweert dat hij nog nooit een vrouw ongelukkig heeft gemaakt en Lucia nog nooit echt verliefd is geworden. De weddenschap is als volgt: Giacomo, dus Seingalt, moet proberen Lucia voor zich te winnen en Lucia moet Seingalt op de een of andere manier haar eigen verhaal vertellen. Maar de sluier en het verleden staan alle openheid in de weg.

b         Wie wint uiteindelijk de weddenschap?

Wat na deze weddenschap volgt is een geniaal en subtiel spel met liefde als inzet. Maar een spel moet men spelen met de hersenen, niet met het hart, anders wint men niet.

Nadat ze door middel van een brief namens de gesluierde vrouw de weddenschap aanneemt, mag Giacomo proberen haar voor zich te winnen. Een week lang hebben ze geweldige seks en voelt Lucia zich helemaal goed. Ook raakt ze verstrikt in haar eigen gevoelens. Maar ook zij moet haar deel van de weddenschap na komen. Ze moet hem proberen haar verhaal te vertellen. Ze schrijft Giacomo nog een brief, waarin staat dat ze weet wie Lucia is en dat hij haar kan zien bij een hoerenhuis in de stad.

Giacomo gaat erheen en ziet Lucia zonder sluier. Het verband tussen Lucia en de gesluierde vrouw kent hij niet en zal hij ook nooit ontdekken. Giacomo vindt Lucia weerzinwekkend en voelt zich schuldig dat zij terecht gekomen is in zo een situatie. Om Lucia geen schuldgevoel te geven geeft Giacomo zichzelf de schuld. Lucia zegt tegen Giacomo dat als ze echt van hem gehouden zou hebben, zij nooit uit elkaar zouden gaan. Giacomo vertrekt en schrijft een brief naar de gesluierde vrouw. Hierin stond dat hij Lucia liever niet had gezien en dat zij de weddenschap gewonnen heeft.

Vraag 5        Lucia brengt in Amsterdam een bezoek aan het spinhuis.

a          Wat is zo’n spinhuis eigenlijk?

Een spinhuis is een huis waarin vrouwen moesten spinnen. Het was een soort voorloper van de fabriek maar dan waren de vrouwen daar als gevangenen om dwangarbeid te verrichten.
In het boek wordt het spinhuis gebruikt om de gevangen hoeren belachelijk te maken. Ze moesten op een plek zitten die makkelijk te bereiken was en betalende bezoekers konden de hoeren dan uitschelden en bekogelen terwijl zij het linnen aan het bewerken en naaien waren.

b          Welke invloed heeft dat bezoek op haar? Hoe komt dat?

Lucia schrikt heel erg. Vooral als ze aan het einde van haar bezoek een van de meisjes/vrouwen die daar zitten verschrikkelijk afgerost ziet worden. Zij wordt nog erger behandeld dan alle andere vrouwen omdat ze zich eerst weigert te vertonen.
Na een tijdje wordt deze vrouw kwaad en grijpt Lucia. Ze schreeuwt om hulp en is bang. De naam die ze schreeuwt is Giacomo.

             De roman eindigt met het vertrek van Lucia naar Amerika.

c          Waarom besloot Lucia vaarwel te zeggen tegen Giacomo en mw. Lucie Jamieson te worden? 

Ze besloot dit te doen vanwege meerdere redenen.
Jamieson heeft haar gezien zonder de doeken op haar gezicht. Hij was de eerste die haar geheim ontdekte en hij vond het niet erg. Ook was ze zwanger en Jamieson wist dit.
Giacomo schreef een brief naar Galathea (eigenlijk dus Lucia, maar dit wist hij niet) waarin stond dat hij het erg vond dat de relatie tussen hem en Lucia zo vertrapt was. Toen ze dat had gelezen snapte ze dat hij zich had overgeleverd aan de rede en niet zelf koos tussen zijn hoofd en zijn hart. Ze was zelf wel zo geworden en wilde dat haar kind ook zoals zij ging denken. Ze dacht eigenlijk dat Giacomo geen goede vader voor haar kind zou zijn.

d          Wat is de rol van het laatste hoofdstuk “Ten slotte”?

Het laatste hoofdstuk is er vooral om duidelijk te maken hoe Arthur Japin dit boek heeft geschreven. Er staat een beetje achtergrond informatie in over Lucia en waarom hij over haar heeft geschreven

 RECENSIEOPDRACHT

Recensie Thomas Vanheste: Klein gebrek geen bezwaar                     25-10-2003
a          Hoe denkt de recensent(e) over het boek “'Een schitterend gebrek'”?

1.      Thomas Vanheste vindt in eerste instantie dat een historische roman een tot mislukken gedoemde onderneming is, maar een paar schrijvers (als Thomas Rosenboom, Jan van Aken en Arthur Japin) slagen er toch in dit goed te doen.

2.      Bij veel details in Een schitterend gebrek er een wereld aan betekenissen onder sluimert.

3.      Een rijke roman is Een schitterend gebrek zonder meer.

b          Met welke argumenten ondersteunt hij zijn standpunt?

1.      In zijn recensie begint hij met het overnemen van het betoog van W.F. Hermans 'Tegen de historische roman' uit 1948. Hierin staat dat een historische roman saai is en overwoekerd met onnodige details.
Aan de andere  kant zijn er schrijvers die het wél kunnen. In hun romans zijn alleen de kleren, niet de karakters van andere tijden. De winst van het historische perspectief zit bij hen juist in het spelen met de spanning tussen het vertrouwde van het in alle tijden herkenbare menselijke al te menselijke en het vreemde van zeden en ideeën uit tijdperken die radicaal anders zijn dan de onze.

2.      “De naam Galatea doet denken aan Gala, wier verhaal Japin vertelde in zijn grote liefdesroman De droom van de leeuw. Galatea kennen we ook uit de mythologie als het beeld dat Pygmalion maakte van de door hem aanbeden Aphrodite en dat door haar tot leven werd gewekt.
Haar eerste leermeester is ontroerd als hij merkt hoe weinig ze weet, als hij beseft dat hij mag laten zien wat hij 'kan scheppen uit een ruw brok marmer.
Leermeester twee is Zélide. Zélide is een gedreven pleitbezorgster van het intuïtieve weten en het gevoel. Als beide leermeesters zijn overleden, begrijpt Lucia dat 'haar exaltatie noch zijn redelijkheid hun ook maar enig geluk had gebracht'. Uiteindelijk vindt ze haar eigen weg en ontsluieren rede en gevoel eendrachtig de onontkoombare waarheid over de liefde.
Zo klinkt het alsof Japin een filosofische verhandeling als een roman heeft vermomd.”

3.      Een schitterend gebrek is inderdaad rijk aan bespiegelingen en de dialogen zijn vaak verheven, maar vlees aan het filosofische geraamte geeft een fraai gecomponeerd verhaal dat de sfeer ademt van de romankunst uit de Verlichting. De achttiende eeuw biedt ongekende mogelijkheden voor een steekspel van ideeën over rangen en standen, man en vrouw, natuur en moraal, kuisheid en schaamte. Tegelijkertijd staat het boek vol knipoogjes naar het heden.

c          Vergelijk jouw mening met die van de recensent.

Ik ben het redelijk eens met de recensent. Ik hou zelf nooit zo van historische romans maar ik vond deze erg goed. Het boek was ontzettend mooi, meeslepend en interessant.
Ik heb zelf niet nagedacht over het feit dat veel dingen in het boek een diepere betekenis konden hebben dan op eerste gezicht het geval leek te zijn, maar toen ik het las in de recensie was ik het wel met Thomas eens.
Ik vond zelf wel dat het soms wat lastig te lezen omdat er wel redelijk veel lastige woorden en zinnen in stonden. Dit maakte wel dat het boek leerzaam was, ik heb namelijk allemaal nieuwe woorden geleerd.

Keuze opdracht 2 Bedenk vier andere goede titels voor het boek van A. Japin.

            a         Waaraan moet een goede titel voldoen?

Er zijn een paar punten waaraan een goede titel moet voldoen. Deze zijn:

• Het is belangrijk dat een goede titel zakelijk en informatief is. De titel moet duidelijk maken waar het boek over gaat en dus ook op de hele tekst slaan. Het moet dus niet vaag zijn.
• De titel van een verhaal moet niet te lang zijn. Gebruik hierdoor dus geen lange zinnen, 1-5 woorden zijn voldoende.
• De titel moet objectief en neutraal geformuleerd zijn. Je mening over het verhaal mag dus niet naar voren komen in een goede titel.
• Een titel moet in het algemeen de lezer nieuwsgierig maken het verhaal te lezen.
  
  

            b         Noteer de vier titels

1. Nu ik je weer zie

2. Galathée de Pompignac

3. De mysterieuze prostituee

4. De gesluierde vrouw

c         Leg voor elke titel uit waarom die goed bij het boek past

Titel 1, hebben wij gekozen door de laatste ontmoeting tussen de twee jeugdgeliefden. Giacomo en Lucia zijn hoteldebotel van elkaar. Alles ging tot op een gegeven moment redelijk goed. Lucia vluchtte als het ware voor Giacomo weg: bang dat ze niet door hem geaccepteerd zou worden. Na lange tijd wanneer Giacomo Lucia weer ziet, is de liefde tussen hen definitief beëindigd.

Titel 2, hebben wij gekozen omdat Lucia de hoofdpersoon van het verhaal is. Zij noemt zichzelf Galathée de Pompignac, echter werd ze zo genoemd door Monsieur de Pompignac, die haar als zijn nichtje voorgesteld had op een feest.

Titel 3, hebben wij gekozen omdat in de tijd dat Lucia in de prostitutie werkte, zij een sluier draagt. Dit wekt voor haar klanten een mysterieus verschijnsel op en wordt ze erg naar verlangen. Ook staat ze bekend als de mysterieuze prostituee.

Titel 4, hebben wij gekozen omdat Lucia altijd een sluier draagt. Dit draagt ze vanwege de littekens die ze heeft overgehouden aan de bulten. “Er wordt mij wel vaker verweten dat ik mezelf achter mijn voile verstop, maar het tegendeel is waar. Ik verstop de wereld. Ik heb een sluier voor haar neergelaten. Door die waas van kant en zijde oogt zij veel zachter.”

Keuze opdracht 3

Gedicht 1

Verder

Ook al ben jij er niet meer,
Wij moeten doorgaan.
Ook al doet het ons zo'n zeer,
Wij moeten doorgaan.

Huilend verdergaan,
Jou nooit vergeten.
Voor iedereen klaarstaan,
Voor wie jou mist, wat we weten.

Verder,
Verder in het leven.
Verder,
Alleen dan zónder jou.

Dit gedicht gaat over het verder gaan nadat je iemand verloren hebt. Verloren in de zin van overlijden maar ook in de zin van iemand los moeten laten en zonder hem/haar verder leven. Het leven houdt niet op na het verliezen, op welke manier dan ook, van een persoon.

De overeenkomsten zijn dat Lucia ook mensen verloren heeft. In de zin van overlijden en dood heeft ze haar huisonderwijzer, Monsieur Pomignac, verloren. Haar gedachtes gaan soms nog uit naar hem. Dit komt vooral omdat ze samen een speciale band hadden. En ook zij moet net als in het gedicht verder gaan met haar leven.

Wie ze eigenlijk ook verloren heeft is haar grote liefde Giacomo. Zij heeft hem los moeten laten omdat ze hem niet wou belemmeren in zijn carrière en hem vooral niet ongelukkig wou maken. Nogmaals, ook daar moet ze verder mee gaan leven.

Nog een overeenkomst is dat Giacomo eigenlijk nu wel soort van dood is voor haar. Nadat hij de weddenschap met Lucia verloeren had, is eigenlijk ook de hele band tussen haar en Giacomo verdwenen. Het enige wat hen misschien nog verbonden houdt is de baby die Lucia hoogstwaarschijnlijk van Giacomo heeft. Maar wederom moet zij nu verder met haar leven.

Ik ben maar een kind

ik ben maar een kind
maar ik houd van stilte en de heerlijke wind
dat hoord niet zeggen zij
wat kan ik eraan doen?daarbij voel ik me gewoon zo vrij
ik houd van de zuivere hemel want het is zo blauw
het blijft mijn God trouw
zo lief
echt een hartendief
de sterren en de maan
de wolken die constant vergaan
je hoord niet zo te praten vinden zij
weg wezen of sta me toch bij
anders zeg je me niets meer
want ik ben nog steeds maar een kind zeg ik weer
ja maar daarom lieve kind
kijk me even aan en ik geef jou een hint
ze keken me aan en hoorden de realiteit
jullie weten waarschijnlijk het betekenis niet van vrijheid

Dit gedicht gaat over vrijheid die een kind heeft. ­

De overeenkomst tussen boek en gedicht is, is dat Lucia heel veel vrijheid van haar ouders kreeg in haar jeugd. Ze mocht gaan wanneer ze wilde, want ze kwam toch altijd weer terug. Zo konden de ouders van Lucia haar met een gerust hart uit het zicht laten verdwijnen. Ook had ze veel contact met de dieren in de natuur. Maar ook in het algemeen, ze is desnoods nog maar een kind. Ze kon eigenlijk op een latere leeftijd, 15 jaar ongeveer, niet echt meer genieten van haar vrijheid. Dit is eigenlijk na haar 15^e  omdat ze op deze leeftijd de bulten kreeg die haar gezicht misvormden. Ze had tot op een zekere hoogte vrijheid: maar toch werd ze belemmerd door de sluier die ze altijd droeg. Ze moest op jonge leeftijd al zware beslissingen maken. Dat is niet de soort vrijheid die je verwacht van nog maar een puber.

Keuzeopdracht 4

Bij deze opdracht staan minimaal twee recensies. Eén recensie heb je al behandeld bij de verplichte recensieopdracht.

a          Hoe denkt de andere recensent(e) over het boek “Een schitterend gebrek”?

Judith Janssen vindt dat het boek alles in zich heeft voor een goede roman.
Toch komt Een schitterend gebrek niet verder dan een verdienstelijke plot en aardige karaktertekening, en dat heeft alles te maken met de schrijver die Japin is.

b          Met welke argumenten ondersteunt hij(zij) zijn(haar) standpunt?

-          Japin kent als stilist en vooral ook in zijn thematiek geen subtiliteit.

-          Het wordt saai als de lezer niets anders kan doen dan het passief opnemen van vaak te omfloerste zinnen, en van de almachtige auteur niets zélf mag toevoegen. Japins bijna vaderlijke, knellende omarming van de lezer wordt het duidelijkst aan het eind van het boek, als Galathée en Casanova elkaar - uiteraard - nog eens tegenkomen.

c          Vergelijk de meningen van beide recensenten met elkaar.

Judith Janssen is eigenlijk redelijk negatief over het boek, en vooral over de schrijfstijl van Japin. Ze vindt dat hij de lezer geen vrijheid geeft om zelf dingen toe te voegen aan het verhaal en dit vindt ze slecht. Ze zegt zelf niks over hoe ze over het algemeen denkt over historische romans.
Thomas Vanheste is het hier niet mee eens. Hij vindt juist dat door de manier van schrijven van Japin het boek goed is geworden. Hij houdt totaal niet van historische romans maar hij vindt dat Japin het boek zo mooi en goed heeft geschreven dat het toch goed is. Ook vindt hij dat alle extra details en de weg waarin de schrijver de lezer stuurt een betekenis hebben.

Beide recensenten zijn het erover eens dat Japin erg gedetailleerd schrijft. Beiden vinden ze dit erg mooi.

d          Noteer in een overzichtelijk schema de overeenkomsten en verschillen.

	Quote: Thomas Vanheste	Quote: Judith Janssen
Overeenkomsten	Zoals bij zoveel details in deze roman sluimert er een wereld aan betekenissen onder.	De onvrijwillige transformatie  van Lucia- gevoel wordt ratio - wordt door Japin zeer zorgvuldig beschreven.
Verschillen	Op Hermans' duivelse tweesprong is er gelukkig een derde weg, die hedendaagse beoefenaars van het genre als Thomas Rosenboom, Jan van Aken en Arthur Japin feilloos weten te vinden.	Toch komt Een schitterend gebrek niet verder dan een verdienstelijke plot en aardige karaktertekening, en dat heeft alles te maken met de schrijver die Japin is. Als stilist en vooral ook in zijn thematiek kent Japin geen subtiliteit.
	De achttiende eeuw biedt ongekende mogelijkheden voor een steekspel van ideeën over rangen en standen, man en vrouw, natuur en moraal, kuisheid en schaamte. Tegelijkertijd staat het boek vol knipoogjes naar het heden. (Dus niet saai)	Het wordt saai als de lezer niets anders kan doen dan het passief opnemen van vaak te omfloerste zinnen, en van de almachtige auteur niets zélf mag toevoegen.